مقدمه ای بر نقشه های ذهنی (سری مقالات سیر تا پیاز نقشۀ ذهنی mindmap)

مقدمه ای بر نقشه های ذهنی

در مقاله نقشه ذهنی چیست ؟ تعریفی اجمالی به همراه چند نمونه نقشۀ ذهنی برای شما ارایه کردم و در این مقاله با مقدمه ای بر نقشه های ذهنی (سری مقالات سیر تا پیاز نقشۀ ذهنی mindmap) و ویژگی های آن آشنا خواهید شد. پیشنهاد می کنم حتما مقالات را به ترتیب بخوانید تا به طور کامل با مایند مپ یا نقشه های ذهنی آشنا شوید.

یکی از افرادی که درباره ی نقشۀ ذهنی مطالعات فراوانی کرده تونی بوزان است، تونی کتابهای پرفروش زیادی در زمینه ی مغز و فرآیندهای یادگیری نوشته است. وی ابداع کننده روش انقلابی دربارۀ یادداشت برداری به نام نقشه برداری ذهنی است. شاید با بیان اینکه روش او صرفا درباره یادداشت برداری است حق مطلب را ادا نکرده باشیم. در واقع نقشه برداری ذهنی یک روش یادگیری همراه با مزایای فراوان است. نقشه برداری ذهنی را میتوان به صورت زیر توصیف کرد:

پنج ویژگی اصلی نقشه های ذهنی:

1. موضوع اصلی به صورت یک تصویر مرکزی نمایش داده میشود.

2. موضوعات مهم دیگر به صورت شاخه هایی از این مرکز منشعب میشوند.

3. هر شاخه نام، رنگ و شکل مخصوص به خود را دارد.

4. ممکن است این شاخه ها خود دارای انشعابات کوچکتری همراه با تصویر یا کلمه باشند.

5. شاخه های اصلی و کوچکتر ممکن است به هم گره خورده باشند، این امر به ارتباط بین آنها بستگی دارد.

پنج ویژگی اصلی یک نقشۀ ذهنی بیان شد، سعی کردم آنها را تا حد ممکن مفید و مختصر بیان کنم و فکر میکنم تصویر خوبی از یک نقشۀ ذهنی ارائه کرده ام اما به هر حال من در این توصیف محدود به ماهیت خطی بیان مطالب بودم.

با بیان این ویژگی ها در قالب کلمات نه تنها این توصیف تا حدی پیچیده به نظر می رسد بلکه شما را نیز برای فهم آن وادار به استفاده از قوه تخیل کردم. با تکرار بیش از حد کلمات شاخه انشعاب و یا گره خوردن این احتمال وجود دارد که شما در ادامۀ مطلب دچار مشکل شوید. آیا بهتر نیست که تمامی این توضیحات را به صورتی درآوریم که با یک نگاه همه ی مطالب فهمیده شود؟ کدام دقیق تر است؟ یک عکس از چهرۀ فرد یا توضیحی طولانی درباره قیافه شخص؟ یک تصویر میتواند تمام توضیحات را دربارۀ نقشۀ ذهنی به صورت یکجا بیان کند.

نمونه نقشه ذهنی نقد و بررسی کتاب

اگر قبلا با نقشۀ ذهنی مواجه نشده اید ممکن است فکر کنید که این شکل تعدادی خطوط درهم و برهم است اما درواقع این خطوط ترسیم کننده روش نقد و بررسی کتاب است. حالا که یک نمونۀ واقعی از نقشۀ ذهنی را مشاهده کردید بهتر است 5 ویژگی مختلف آن را بررسی کنید.

 پنج ویژگی اصلی نمونه نقشه ذهنی بالا:

1. موضوع اصلی که همان نقد و بررسی کتاب است به عنوان تصویر مرکزی در این نقشه نمایش داده شده است

2. موضوعات مهم مانند شخصیت ها، نویسنده ، منابع مرتبط  به عنوان شاخه های اصلی منشعب شده اند.

3. هر شاخه شکل و اسم خاص خود را دارد.

4. هر شاخه اصلی دارای انشعابات فرعی تر است،مثلا از شاخه نویسنده ، جنسیت منشعب میشود. بعضی از این شاخه های فرعی دارای تصویر هستند.

5. فضا برای ارتباط بین شاخه های فرعی وجود دارد مثلا انشعابات مربوط به سابق و دیگر را میتوان به هم ربط داد.

ادامه مبحث “مقدمه ای بر نقشه های ذهنی” در مقالات زیر (به ترتیب):

• نقشۀ ذهنی چیست؟

• روش ترسیم و مزایای نقشۀ ذهنی

• موارد استفاده از نقشۀ ذهنی

• آموزش نرم افزار نقشۀ ذهنی imindmap HD

• 10 نرم افزار برتر نقشه ذهنی (mind map softwares)

پیشنهاد میکنم حتما دوره جامع نقشه ذهنی را ببینید. در این دوره قوی ترین نرم افزار نقشه ذهنی به نام ImindMap10 نیز به صورت کامل آموزش داده شده.

منبع: برگرفته از آموزش های آقای تونی بوزان